Je bent nu bij: 4 Van Heutzstraat

Na de zeventiende en eenentwintigste eeuw is ook de negentiende eeuw een belangrijke eeuw geweest van onze koloniale geschiedenis. Deze eeuw wordt onder andere gerepresenteerd door de Van Heutszstraat. Johannes Benedictus van Heutsz was een officier in het Koninklijk Nederlands-Indische leger (KNIL) tussen 1904 en 1909, tijdens de zogenoemde 'Atjeh-oorlog'. Het was een lange oorlog die duurde van 1873 tot aan 1904. Met Van Heutsz als gouverneur-generaal werd er een andere weg in de oorlog geslagen, die tot aan 1898 voor de Nederlanders moeizaam verliep. Dit werd mede veroorzaakt door verzetsheldin Tjoet Njak Dien (1848-1908). Door de voormalige president van Indonesië, Soekarno, is zij verklaard tot nationale heldin. Nadat haar vader en man omkwamen in de Atjeh-oorlog nam zij het roer over. Zij leidde een guerrilla-oorlog die voornamelijk bestond uit het vechten in een voor de Nederlanders onbekend terrein, namelijk de jungle(1).

Onder het gezag van Van Heutsz vermoorden de Nederlandse troepen in 1904 echter drieduizend mannen, vrouwen en kinderen in de hoger gelegen valleien van Atjeh. Doordat het Van Heutsz was gelukt om de Atjeh-oorlog te winnen, leverde hem dat veel vaderlandse glorie op. Zo werd hij benoemd tot gouverneur-generaal op de Indonesische Archipel. Van Heutsz werd in het begin van de twintigste eeuw in de Nederlandse geschiedschrijving gezien als de voorvechter van de westerse beschaving(2). Deze heldenstatus uitte zich onder andere in deze Van Heutszstraat, die rond 1920 werd aangelegd.

Omstreeks 1930 ontstond ook het idee in Amsterdam om Van Heutsz te eren met een monument. In 1935 werd het monument geplaats aan de Apollolaan in Amsterdam-Zuid. Deze heldenverering was niet op zijn plaats. Echter waren al vroeg in de twintigste eeuw de eerste kritieken te horen op de daden van Van Heutsz. Een bekend voorbeeld hiervan is een foto die gemaakt is in Atjeh, kort nadat daar onder bevel van Van Heutsz een massamoord had plaatsgevonden(4). Na een lange tijd van controversen rondom het monument diende het Comité Herdenking Gevallenen Nederlands-Indië in 1998 een aanvraag voor naamswijziging. Uiteindelijk werd in 2001 voor de naam 'Monument Indië-Nederland' gekozen. Niet langer werd Van Heutsz via het monument vereerd.

Looprichting naar: 5 Jan Pieterszoon Coenstraat

Vervolg de route door aan het einde van de van Van Heutszstraat linksaf te slaan en daarna direct rechtsaf te slaan naar de J.P. Coenstraat. Aan de linkerkant van de straat vindt u het borstbeeld van J.P. Coen.