Je bent nu bij: 10 Johannes Camphuysstraat
Gouverneur-generaal Johannes Camphuys wordt in de negentiende -eeuwse Nederlandse literatuur herinnerd als een hardwerkend christen, liefhebber van planten, dieren en Japanse cultuur, maar zijn werkzame leven staat vooral in het teken van de (economische) vooruitgang van de VOC(1). De als opgeleide goudsmid vertrok op achttienjarige leeftijd naar Nederlands-Indië waar hij snel carrière maakte. In 1671 werd hij benoemd tot belangrijkste handelaar voor de VOC en Japan en in 1684 volgde zelfs promotie tot gouverneur-generaal van de VOC(2). Zijn ambtsperiode kenmerkte zich niet door grote conflicten met plaatselijke leiders of andere westerse mogendheden. Camphuys gaf de voorkeur aan onderhandelen in plaats van militair ingrijpen.Groei slavenpopulatie
De onderhandelingen hadden resultaat. De macht van de VOC groeide en had grote impact op het militaire- en economische middelpunt van Nederlands-Indië: de stad Batavia. De winsten van de VOC waren voor een groot deel afhankelijk van slaafgemaakten. Dit feit uitte zich in Batavia. Als je niet tot de elite behoorde van Batavia was de kans groot dat je een slaafgemaakte was. Het hoofdkwartier van de VOC kende voor de ambtsperiode van Camphuys 13, 000 slaven. Dit aantal was in 1689, tijdens het bewind van Camphuys, gestegen tot 22, 570 volwassen slaafgemaakten en 3501 kinderen. Dit vormde ongeveer zestig procent van de gehele bevolking in Batavia(3).Linken Leggen Lombok
In de straat bevond zich ook lange tijd het kunstwerk van Jules Enneking. Het art-community project Linken Leggen Lombok nodigde de Utrechtse beeldhouwer in 2009 uit om een kunstwerk te maken op het pleintje in de Johannes Camphuysstraat. Dit project werd gestart op initiatief van Kosmopolis Utrecht. Zij werken onder andere samen met Museum Maluku, de stichting Papua Cultureel Erfgoed, kunstenaars, buurtorganisaties en ondernemers in Lombok. Enneking bewerkte voor Linken Leggen Lombok een eikenhouten stam waarbij hij zich liet inspireren door Camphuys' interesse voor overzeese planten en dieren.(4)Eindnoten
- Zie bijvoorbeeld: H. Zeeman, Het leven, de daden en lotgevallen van Jan Camphuis (Amsterdam 1833).; P.W. Filey, De verhoudingen der vorsten op Java tot de Ned.Indische reegering (Leiden 1895).; F. Valentijn, Oud en Nieuw Oost-Indien, vervattende een naaukeurige en uitoverige verhandelinge van Nederlands Mogentheijd (Dordrecht-Amsterdam 1726).
- L.P. van Putten, Ambitie en Onvermogen. Gouverneurs-generaal van Nederlands-Indie (Rotterdam 2002), 95-97.
- Marsely L. Kehoe 'Dutch Batavia: Exposing the Hierarchy of the Dutch Colony City', Journal of Historians of the Netherlands Art 7(2015) 1, p. 1-35, 18.; Markus Vink, '"The World's Oldest Trade": Dutch Slavery and Slave Trade in the Indian Ocean in the Seventeenth Century', Journal of World History 14 (2008) 2, p. 131-177, 152.
- 'Straatgewijs, de link met Lombok', http://www.straatgewijs.nl/Lombok/camphuys.html (geraadpleegd op 18 december 2018).